Sneeuw en ijs waren nog maar net verdwenen of er verschenen al weer berichten in de pers dat de eerste weidevogels aanstalten maakten om, of al bezig waren terug te keren naar hun broedgebieden.
In ons land gaat het niet goed met de grutto. Veertig jaar terug verbleven in ons land nog 100.000 van deze prachtige weidevogels. Dit aantal is door allerlei oorzaken terug gelopen tot nog maar 40.000. En ieder jaar worden het er minder.
In het broedseizoen spannen boeren, vogelwachters, natuurbeheerders en vele vrijwilligers zich in om de soort op peil te houden. Zeven maanden per jaar verblijven ze echter in het buitenland en waar ze heen gaan en hoe ze daar overleven daar wisten we weinig van. In sommige tijdschriften o.a. van de Vogelbescherming verschenen interessante berichten over hun belevenissen. Zij trokken allemaal richting Afrika.
Grutto’s vliegen allemaal richting West-Afrika. Dat ze per dag grote afstanden aflegden, daar zijn we al achtergekomen. Maar vanzelfsprekend moesten ze ook rusten en foerageren. Ze zijn dan afhankelijk van pleisterplaatsen in Spanje en Portugal. Hier concentreren heel veel vogels zich in enkele rijstgebieden. Ook in de belangrijkste Afrikaanse overwinteringgebieden zoeken ze de rijstvelden op van Senegal tot Guinee Bissau.
Afgelopen februari heerste er een grote gruttodrukte in de rijstvelden van Spanje en Portugal. Tussen de ruim 15.000 grutto’s die zich te goed deden aan de rijstkorrels om hun conditie op peil te brengen.
Op de rijstvelden pikken ze de korrels op die na de oogst zijn blijven liggen. In januari/februari liggen de meeste rijstvelden droog en is het voor de vogels moeilijk om de korrels uit de droge grond te peuteren. Als er bevloeid wordt en de boeren beginnen te ploegen dan zijn de grutto’s er als de kippen bij omdat er dan weer nieuwe korrels aan de oppervlakte komen. En net zo als bij ons de meeuwen de garnalenvissers in grote zwermen op de voet volgen, zo worden de ploegende rijstboeren gevolgd door de grutto’s.
Het blijkt dat die rijstvelden een belangrijke rol spelen bij het overleven van de grutto’s. Maar in Portugal zijn er serieuze plannen om het nieuwe vliegveld van Lissabon aan te leggen in het rijstveldengebied dat zo belangrijk is voor deze trekvogels. Weer een nieuwe bedreiging dus. Gelukkig zijn er mensen die de autoriteiten op de hoogte brengen van het probleem en actie voeren om de aanleg op die plaats te voorkomen.
Eind februari/begin maart worden de terugkomers al gesignaleerd in Zeeland. In mei zitten de grutto’s hoog en breed op Ameland lekker te broeden of hun jonkjes groot te brengen. Het is te hopen dat ze dat in alle rust kunnen doen en genoeg insecten vinden om hun magen mee te vullen, zodat ze in goede conditie weer aan hun reis naar West-Afrika kunnen beginnen.
Misschien staan ze wel op het punt om weer te vertrekken want als de kuikens groot genoeg zijn weten ze niet hoe snel ze weer weg kunnen komen naar de warme rijstvelden.
{gallery}natuur/grutto:85:70:0:0{/gallery}